Społeczna odpowiedzialność – wprowadzenie
Co oznacza CSR?
Społeczna odpowiedzialność biznesu (ang. Corporate Social Responsibility, CSR) to strategia zarządzania, zgodnie z którą przedsiębiorstwa w swoich działaniach uwzględniają wpływ na społeczeństwo i środowisko. To odpowiedzialny sposób funkcjonowania firmy w przestrzeni społecznej, ekonomicznej i przyrodniczej.
Definicja społecznej odpowiedzialności zawarta w normie PN-ISO 26000 brzmi następująco:
„Odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko zapewniania przez przejrzyste i etyczne postępowanie, które:
- przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, w tym dobrobytu i zdrowia społeczeństwa;
- uwzględnia oczekiwania interesariuszy;
jest zgodne z obowiązującym prawem i spójne z międzynarodowymi normami postępowania; - jest zintegrowane z działaniami organizacji i praktykowane w jej relacjach.”
Czym jest zrównoważony rozwój?
Zrównoważony rozwój to rozwój zaspokajający potrzeby obecnych pokoleń bez pomniejszania możliwości zaspokajania swoich potrzeb przez pokolenia, które nastaną w przyszłości. Tak rozumiany rozwój ma oznaczać wzrost gospodarczy przy jednoczesnym sprawiedliwym podziale płynących zeń korzyści oraz poszanowaniu środowiska naturalnego, którego zasoby są ograniczone.*
*źródło: A. Drosik, D. Heidrich, M. Ratajczak „Wprowadzenie do zrównoważonego rozwoju. Podręcznik akademicki”, Warszawa 2022
Zrównoważony rozwój ma wymiar ekonomiczny, środowiskowy i społeczny.
Nowy model biznesowy oparty na ESG
Przewagi konkurencyjne w nowym modelu biznesowym są budowane w oparciu o czynniki ESG, czyli zagadnienia środowiskowe, społeczne oraz ładu korporacyjnego (Environmental, Social, Governance).
Nowy model biznesowy – oparty na społecznej odpowiedzialności biznesu i ESG – polega na tworzeniu wartości firmy:
- nie tylko przez pryzmat zysku, ale też kończących się zasobów planety, zapewnienia równości i ładu,
- z uwzględnieniem wpływu przedsiębiorstwa na obszar społeczny i środowiskowy.
Co oznacza ESG?
ESG obejmuje trzy obszary: środowiskowe, społeczne oraz ładu korporacyjnego (Environmental, Social and Governance).
Czynniki środowiskowe odnoszą się to tego, w jaki sposób firma korzysta z zasobów odnawialnych i nieodnawialnych. Może to oznaczać ilość i rodzaj wykorzystywanej energii, emisje gazów cieplarnianych, efektywność w gospodarowaniu zasobami naturalnymi, ilość wytwarzanych odpadów i sposób ich utylizacji, wpływ na bioróżnorodność.
Czynniki społeczne pozwalają zmierzyć, jak firma i jej działalność biznesowa wpływają na otoczenie społeczne – pracowników, klientów, dostawców oraz społeczność lokalną. Obejmują one takie kwestie jak zarządzanie pracownikami, różnorodność i inkluzywność w miejscu pracy, poszanowanie praw pracowniczych i praw człowieka.
Ład korporacyjny dotyczy wewnętrznego system nadzoru firmy. Składają się na niego procedury, standardy i mechanizmy kontroli wdrożone w celu zapewnienia efektywnego zarządzania, usprawnienia procesów podejmowania decyzji i przestrzegania przepisów prawa.*
*na podstawie przewodnika GPW „Wytyczne do raportowania ESG”, 2021
Przykładowe zagadnienia w poszczególnych obszarach ESG
Environmental
Obszar środowiskowy
- Zmiany klimatyczne
- Zarządzanie emisjami
- Ślad węglowy
- Zrównoważony transport
- Zużycie energii
- Ryzyka i szanse klimatyczne
- Ochrona zasobów naturalnych (woda, gleby, bioróżnorodność)
- Zużycie wody
- Odpady i zanieczyszczenia
- GOZ (gospodarka o obiegu zamkniętym)
Social
Obszar społeczny
- Prawa człowieka
- Warunki pracy
- Zdrowie i bezpieczeństwo
- Work-life balance
- Inwestycje w kapitał ludzki
- Rozwój zawodowy, szkolenia
- Różnorodność i inkluzywność w miejscu pracy
- Różnica wynagrodzeń według płci
- Rotacja zatrudnienia
- Wolność zrzeszania się
- Wolontariat pracowniczy
- Projekty społeczne
Governance
Ład korporacyjny
- Etyka w biznesie
- Polityka antykorupcyjna
- Mechanizm zgłaszania naruszeń, ochrona sygnalistów
- Ochrona danych
- Struktura zarządzania
- Transparentne procedury sprawozdawcze
- Zarządzanie ryzykiem
- ESG w łańcuchu wartości (dostawcy, partnerzy)
CSR, ESG a zrównoważony rozwój
Dzięki wdrażaniu CSR (społecznej odpowiedzialności) przedsiębiorstwa mogą mieć wpływ na osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju – to cel nadrzędny, globalny.
Odpowiadająca na wyzwania transformacji gospodarczej i społecznej oraz wyzwania klimatyczne nowoczesna strategia CSR musi uwzględniać cele firmy w trzech obszarach ESG.
Każdy z nich (obszar: środowiskowy, społeczny i ładu korporacyjnego) jest oparty na mierzalnych wskaźnikach i powinien podlegać raportowaniu. W oparciu o czynniki ESG firmy opracowują raporty niefinansowe (nazwane też raportami zrównoważonego rozwoju). Wskaźniki ESG są podstawą do tworzenia ratingów firm przez inwestorów i banki.
Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDG)
Na szczycie ONZ w 2015 roku przywódcy krajów członkowskich przyjęli rezolucję „Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”. Dokument ten zawiera 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (ang. Sustainable Development Goals, SDG) i związanych z nimi 169 działań, które mają być osiągane przez wszystkie strony – rządy państw, organizacje międzynarodowe, organizacje pozarządowe, sektor nauki i biznesu.
Skupiają się one wokół 5 obszarów: ludzie, planeta, dobrobyt, pokój, partnerstwo (ang. 5xP: people, planet, prosperity, peace, partnership).
